08.00
Registratie en koffie
Expositieruimte
09.00 - 09.05
Opening door de voorzitter
Expositieruimte
09.15 - 10.30 parallelsessie
PARALLEL IA - Pijler VPG: State of the ART: Stimuleren van het ovarium nu duidelijk?
Rabobank Theaterzaal
Moderatoren: F.J.M. Broekmans en M.H. Mochtar
| 09.15 - 09.35 | State of the ART: therapienaïeve vrouwen met PCOS Vrouwen met therapienaïeve PCOS en kinderwens kunnen ovulatie-inducerende behandelingen ondergaan met onder meer clomifeencitraat, letrozole, metformine, gonadotrofines en laparoscopische electro-coagulatie. Om al deze verschillende behandelingsopties te vergelijken, hebben wij een netwerk meta-analyse uitgevoerd. Er zal worden uitgelegd wat een netwerk meta-analyse is en de resultaten van deze analyse zullen worden besproken. M. van Wely*, R. Wang, B.W.J. Mol *Epidemioloog, AMC, Amsterdam |
| 09.35 - 09.55 | Behandelopties bij clomifeenfailure: resultaten van de M-OVIN studie Wat te doen als vrouwen na zes ovulatoire cycli met clomifeen niet zwanger zijn? De onlangs afgeronde M-OVIN studie van het Consortium probeert hierop antwoord te geven. N.S. Weiss*, M.J. Nahuis, P.G. Hompes, F. van der Veen, B.W.J. Mol, M. van Wely *VUMC, Amsterdam |
| 09.55 - 10.15 | SUPER studie: FSH of CC voor ovariële stimulatie bij intra uteriene inseminatie; een randomised controlled trial Intra uteriene inseminatie met ovariële stimulatie is de eerste keus behandeling bij paren met onverklaarde of milde mannelijke factor subfertiliteit. Om meerlingen te voorkomen worden cycli, waarbij meer dan drie dominante follikels ontstaan gecanceld. Welk middel is het meest effectief en veilig voor ovariële stimulatie bij intra uteriene inseminatie: FSH of CC? N.A. Danhof*, M. van Wely, S. Repping, C.A.M. Koks, J. Gianotten, J.P. de Bruin, B.J. Cohlen, D.P. van der Ham, N. Klijn, M.H.A. van Hooff, F.J.M. Broekmans, K. Fleischer, C.A.H. Janssen, J.M. Rijn van Weert, J. van Disseldorp, M. Twisk, M. Traas, M.F.G. Verberg, M.J. Pelinck, J. Visser, D.A.M. Perquin, D.E.S. Boks, H.R. Verhoeve, C.F. van Heteren, B.W.J. Mol, F. van der Veen, M.H. Mochtar *AMC, Amsterdam |
| 10.15 - 10.30 | Ovariële stimulatie bij IVF: does one size fit all? In deze voordracht zullen de laatste inzichten ten aanzien van ovariële stimulatie voor IVF/ICSI worden besproken. Er zal onderscheid worden gemaakt in het effect van individueel doseren van de FSH op de eicelopbrengst, response categorie, kans op zwangerschap en veiligheid. Er zal worden gepoogd de vraag ‘Does one size fit all?’ te beantwoorden. H. Torrance UMCU, Utrecht, namens de OPTIMIST studiegroep |
09.15 - 10.30 parallelsessie
PARALLEL IB - Pijler Oncologie: Klinische studies van Europese bodem
AFASzaal
Moderator: R.L.M. Bekkers
| 09.15 - 09.33 | Resultaten van de PORTEC-3 trial voor hoog-risico endometriumcarcinoom In de PORTEC-3 trial voor stadium I-III hoog-risico endometriumcarcinoom werd de combinatie van adjuvante chemotherapie en radiotherapie vergeleken met radiotherapie alleen. In deze voordracht worden de resultaten van de PORTEC-3 trial gepresenteerd in samenhang met de toxiciteit en kwaliteit van leven. Hierbij worden de resultaten in perspectief geplaatst van de literatuur en andere recente trials. C.L. Creutzberg*, S.M. de Boer, M.E. Powell, L. Mileshkin, D. Katsaros, P. Bessette, Ch. Haie-Meder, P.B. Ottevanger, J.A. Ledermann, P. Khaw, A. Colombo, A. Fyles, M.-H. Baron, H.C. Kitchener, H.W. Nijman, R.F. Kruitwagen, I.M. Jürgenliemk-Schulz, R.A. Nout, K.W. Verhoeven-Adema, V.T. Smit, H. Putter *Afd. Radiotherapie, LUMC, Leiden |
| 09.33 - 09.51 | Hipec bij het ovariumcarcinoom Tijdens deze voordracht zullen de resultaten worden gepresenteerd van een gerandomiseerde studie die in Nederland is verricht. Hierbij zijn patiënten gerandomiseerd met een stadium III ovariumcarcinoom, die werden behandeld met neo-adjuvante chemotherapie tijdens de intervaldebulking om al dan niet een HIPEC te ondergaan. W.J. van Driel*, S. Koole, K. Sikorska, J.H. Schagen van Leeuwen, H.W. Schreuder, R.H. Hermans, I.H. de Hingh, J. van der Velden, H.J. Arts, L. Massuger, A.G. Aalbers, V.J. Verwaal, K.K. Van de Vijver, H. van Tinteren, N.K. Aaronson, G.S. Sonke *NKI-AVL, Amsterdam |
| 09.51 - 10.09 | Volumegecontroleerde versus korte drainage na inguinofemorale lymfadenectomy bij patiënten met vulvacarcinoom: een Nederlandse landelijke prospectieve studie De afgelopen decennia is er veel veranderd in de behandeling van het vulvacarcinoom waarbij de invoering van de sentinel node procedure grote impact heeft gehad op de morbiditeit na behandeling. Er zijn echter nog steeds indicaties om een volledige liesklierdissectie uit te voeren met de bijbehorende complicaties. Eerder retrospectief onderzoek heeft de invloed van de drainage van de liezen na dissectie aangetoond. De MAMBO studie heeft de invloed van zowel lange als korte drainage uitgezocht in een multicenter prospectieve observationele studie. De resultaten van deze studies zullen worden besproken en voorstel voor verder onderzoek en beleid bediscussieerd. A.W. Pouwer1*, F. Hinten1*, J. van der Velden2, R.G.V. Smolders3, B.F.M. Slangen4, H.J.M.A.A. Zijlmans5, J. IntHout6, A.G.J. van der Zee7, D. Boll8, K.N. Gaarenstroom9, H.J. Arts10, J.A. de Hullu1 *gedeeld eerste auteur 1. Radboud UMC, Nijmegen; 2. AMC, Amsterdam; 3. Erasmus MC, Rotterdam; 4. MUMC, Maastricht; 5. NKI/Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Amsterdam; 6. Department for Health Evidence, Radboud UMC, Nijmegen; 7. Catharina Ziekenhuis, Eindhoven; 8. LUMC, Leiden; 9. UMC, Groningen; 10. GROW, School for Oncology and Developmental Biology, MUMC, Maastricht |
| 10.09 - 10.27 | Geriatrische screening in de behandeling van ouderen met ovariumcarcinoom: Rationale en design van de GERSOC-studie (GERiatric Screening in the treatment of elderly patients with Ovarian Carcinoma) Een op de vier oudere patiënten met ovariumcarcinoom die start met de behandeling maakt deze niet af, wat leidt tot verlies van kwaliteit van leven zonder overlevingswinst. Het is moeilijk te differentiëren welke patiënten een aangepaste behandeling behoeven en welke een standaardbehandeling kunnen ondergaan. Een geriatrische screening in de work-up van deze patiënten zou kunnen bijdragen aan een betere patiëntselectie en zo aan het voorkomen van overbehandeling bij kwetsbare ouderen met ovariumcarcinoom. N.J. van Soolingen*, C.H. Smorenburg, L.V. van de Poll-Franse, M.E. Hamaker, V.P. Retèl, W.G. Groen, C.A.R. Lok; J.W. Trum *NKI-AVL, Amsterdam |
10.30 - 11.00
Koffiepauze
Expositieruimte
11.00 - 12.15
PLENAIR I - Koepel Kwaliteit - Sturen op uitkomsten, de patiënt in de kwaliteitscyclus
Rabobank Theaterzaal
Moderator: T.P. Schaap
| 11.00 - 11.15 | Het ‘moonshot’ Medisch Specialist 2025, waar gaat u voor? Gynaecologen lopen in Nederland voorop in kwaliteitsbeleid. Kan het voor uw patiënten eigenlijk nog wel beter? Denk dan aan het ‘moonshot’ voor de medisch specialisten: “In 2025 behoort de Nederlandse medisch-specialistische zorg aantoonbaar tot de meest innovatieve, doelmatige en kwalitatief beste zorg ter wereld.” Het belangrijkste van een ‘moonshot’ is niet het uiteindelijke doel, maar de lange reis van de vele ambitieuze kleine stappen daar naar toe. Het is zelden dat van de ene op de andere dag een doorbraak wordt bereikt of een alles veranderende ontdekking wordt gedaan. Het zijn vele kleine ontdekkingen en stapjes voorwaarts die de zorg beter maken. Wat is uw ambitie voor de komende jaren? als vereniging, als vakgroep, als individueel specialist? Hoe gaat de Nederlandse gynaecologie in 2025 áántoonbaar tot de beste ter wereld behoren? H.A. Cense Voorzitter Raad Kwaliteit en vicevoorzitter, FMS, Utrecht; Chirurg Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk en Noordwest Ziekenhuisgroep Alkmaar |
| 11.15 - 11.30 | Introductie van Value Based Healthcare Value Based Healthcare (VBHC) wordt ingezet als een strategie om de kwaliteit van zorg te verhogen en de kosten te verlagen. De kwaliteit wordt verhoogd door voor de patiënt relevante uitkomsten van zorg te meten en te vergelijken. De uitkomsten worden afgezet tegen de kosten van de behandeling. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt VBHC geïntroduceerd. W.J.W. Bos Voorzitter ICHOM werkgroep voor chronische nierziekten en internist St Antonius, Nieuwegein |
| 11.30 - 11.45 | Met één maat meten: de standaard sets van ICHOM Het International Consortium for Health Outcomes Measurement (www.ichom.org) is een non-profit organisatie die is opgericht door het Institute For Strategy & Competitiveness (http://www.isc.hbs.edu/) van Harvard Business School, The Boston Consulting Group en Karolinska Institutet. Doel van ICHOM is om het potentieel van Value-Based Health care te ontsluiten door het opstellen van standaard sets van uitkomsten die er echt toe doen voor de patiënt, en het bevorderen van wereldwijde adoptie en rapportage van deze uitkomsten. De ambitie is om in 2017 standaard sets gereed te hebben voor 50% van de mondiale ziektelast. Er is al een ICHOM-standaard voor zwangerschap en geboorte gemaakt door een internationale werkgroep waarin Nederland goed vertegenwoordigd was. De demissionair minister van VWS wil dat we het werk van ICHOM gaan gebruiken in Nederland. Maar wat is daar voor nodig? A. Franx WKZ, Utrecht |
| 11.45 - 12.00 | Uitkomstmaten in de orthopedie; Hoe worden PROMs geregistreerd in LROI? Essentieel bij VBHC is het meten en duiden van zowel zorguitkomsten als patiëntenbeleving. Dit wordt door de NOV in de registratie van gewrichtsimplantaten vastgelegd in de vorm van PROMs. Waarom/hoe worden PROMs in de orthopedie vastgesteld? Wat leveren deze op (eerste resultaten)? C. van der Togt Directeur NOV, ‘s-Hertogenbosch |
| 12.00 - 12.07 | Trends in communicatie met patiënten anno 2017: NVOG patiënteninformatie in een nieuw jasje De NVOG heeft als missie ‘de beste kwaliteit van zorg voor vrouwen’ en dit jaar als één van haar drie speerpunten ‘Focus op patiëntparticipatie’. Ook in het visiedocument van de Federatie Medisch Specialisten ‘Medisch specialist 2025’ komt de patiënt op een prominente plaats. Voor een hoge kwaliteit van zorg dienen we onze zorg op patiënten af te stemmen, hun juist en tijdig te informeren en het principe van ‘samen beslissen’ toe te passen, waarbij patiënt en zorgverlener opties bespreken en afwegen en samen besluiten over de behandeling die past bij de unieke patiënt. Als voorwaarde hiervoor heeft de patiënt toegang nodig tot betrouwbare en objectieve informatie. De NVOG en haar leden hebben de verantwoordelijkheid zorg te dragen voor deze goede informatievoorziening en patiënten te begeleiden in het maken van keuzes omtrent ziekte en gezondheid. Dit geldt in toenemende mate in een tijdperk waar patiënten veelvuldig online zoeken naar informatie en moeite hebben betrouwbare informatie te vinden. Om die reden ontwikkelt de NVOG momenteel een separate patiëntenwebsite waar deze informatie, zoals folders en keuzehulpen, overzichtelijk samen komen. In deze korte voordracht zullen de huidige trends omtrent informeren en communiceren met patiënten worden toegelicht en hoe de nieuwe patiëntenwebsite van de NVOG daar een steentje aan bij probeert te dragen. J.W.M. Aarts Catharina Ziekenhuis, Eindhoven |
| 12.07 - 12.15 | Discussie |
12.15 - 13.30
Lunch
Expositieruimte
12.15 - 13.30
VAGO-vergadering
AFASzaal
13.30 - 14.45
PLENAIR II - Werkgroep Historie
Rabobank Theaterzaal
Moderator: G.M. Bouw
| 13.30 - 13.40 | Hendrik van Deventer Prijs De Hendrik van Deventer prijs wordt uitgereikt vanwege bijzondere medisch historische verdiensten binnen de verloskunde en gynaecologie. De prijs is vernoemd naar Hendrik van Deventer (1651-1724), auteur van het boek Manuele operatien zijnde een nieuw ligt voor vroedmeesters en vroedvrouwen (1701), dat wordt beschouwd als een van de eerste wetenschappelijke obstetrische werken in Nederland. De prijs wordt tijdens de sessie ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de werkgroep voor het eerst uitgereikt onder het toeziend oog van de naamgever. R.M.F. van der Weiden Voorzitter Werkgroep Historie, Franciscus Gasthuis, Rotterdam |
| 13.40 - 13.55 | ‘Geef mij maar mijn toetertje’ Nederlandse fysici en gynaecologen hebben in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw, een belangrijke bijdrage geleverd aan de vroege ontwikkeling van de foetale bewaking met behulp van de registratie van het foetale hartfrequentiepatroon. J. de Haan Emeritus hoogleraar |
| 13.55 - 14.10 | Van zwartwit foto tot virtual reality Een halve eeuw verloskundige echoscopie heeft het inzicht verdiept in o.a. embryonale en foetale groei en gedrag, diagnostiek van foetale structurele afwijkingen en de foetale circulatie. J.W. Wladimiroff Emeritus hoogleraar, Rosie Maternity, Addenbrooke’s University Hospital, Cambridge, Verenigd Koninkrijk |
| 14.10 - 14.25 | De geschiedenis van de laparoscopische chirurgie: van droom naar daad Sinds begin jaren zeventig werd de laparoscopie in toenemende mate gebruikt voor diagnostiek en kleine ingrepen alsook voor grotere therapeutische ingrepen, zoals adnexchirurgie, myomectomie en hysterectomie. In Nederland werd de laparoscopische chirurgie geïntroduceerd door Ad IJzerman uit Eindhoven. In 1992 werd de Werkgroep Gynaecologische Endoscopie opgericht, nu met meer dan 400 leden de grootste werkgroep van de NVOG. Tijdens de voordracht wordt het proces van de introductie van de laparoscopische chirurgie in Nederland beschreven. H.A.M. Brölmann Emeritus hoogleraar |
| 14.25 - 14.40 | Paneldiscussie V. Mijatovic VUMC, Amsterdam |
| 14.40 - 14.45 | Overhandiging Jubileumboek Werkgroep Historie V. Mijatovic VUMC, Amsterdam |
14.45 - 15.30
PLENAIR III - Hector Treub lezing
Rabobank Theaterzaal
Moderator: A. Franx
| 14.45 - 15.30 | Gynaecologie en verloskunde: de onlosmakelijke verwevenheid met ethiek en maatschappij De biografie van Hector Treub, hoogleraar verloskunde, oprichter van de Amsterdamse Vrouwenkliniek, auteur van vele handboeken, feminist én paternalist, voorzitter van de Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (tegenwoordig KNMG), is een prachtige illustratie hoe het vakgebied van de gynaecologie/verloskunde onlosmakelijk verbonden is met ethische en maatschappelijke vraagstukken. In de periode rond 1900 zette Treub zich in voor zaken als ‘preventief seksueel verkeer’, ‘facultatieve steriliteit’, ‘medische fatsoensleer’ en het ‘voorkomen van maatregelen ter voorkoming van huwelijken van erfelijk belasten’. De ethische principes, het politiek-maatschappelijke landschap en de technologische context is inmiddels radicaal veranderd, maar nog steeds is juist de gynaecologie/verloskunde een vakgebied dat midden in de maatschappij staat en hoort te staan. In de Hector Treub lezing worden eerst de ethische principes besproken die de gynaecoloog anno 2017 handvatten kunnen bieden in zijn/haar werk, en daarna de technologische ontwikkelingen zoals kiembaanmodificatie door CRISPR/Cas9 en in vitro gametogenesis die onherroepelijk ethische en politieke doordenking vragen. Prof. dr. Annelien (A.L.) Bredenoord UMCU, Utrecht |
15.30 - 16.00
Koffiepauze
Expositieruimte
16.00 - 18.00
Algemene Ledenvergadering NVOG
Rabobank Theaterzaal
(Alleen toegankelijk voor aspirant, senior, buitengewone en leden NVOG)
De stukken van de huishoudelijke vergadering kunt u downloaden vanaf de NVOG-website (inloggen als lid). Op de welkomstpagina treft u een link naar de betreffende stukken.